Sluikstoken is het illegaal verbranden van afval in huis of tuin. Het blijft een probleem. Vaak beseffen stokers niet hoeveel deze slechte gewoonte henzelf, hun omgeving en het milieu schaadt. Sluikstoken is afval verbranden, dat eigenlijk in de vuilniszak of het containerpark thuishoort, in open vuren, vuurtonnetjes, open haarden en zogenaamde allesbranders.
Schadelijker dan je denkt
Vermoeidheid, misselijkheid en hoofdpijn. En bij langdurige blootstelling verergert astma en verhoogt de kans op long-, hart- en voortplantingsproblemen, aangeboren afwijkingen en kanker. Afval zoals behandeld hout, multiplex, spaanplaat, kunststof, hopen oud papier en huishoudelijk papier geeft bij verbranding in een kachel of op een hoop extra hinderlijke rookontwikkeling. Deze rook blijft laag hangen, waardoor de schadelijke stoffen sneller worden ingeademd of in de voedselketen terechtkomen. Het stoken van dat soort afval en ongeschikt hout is dus niet enkel gevaarlijk voor de gezondheid maar het verhoogt ook het risico op schouwbrand, met alle gevolgen van dien.
Dit zijn maar enkele schadelijke gevolgen van sluikstoken. Maar vele ‘kleine’ sluikstokers voelen zich niet aangesproken, want ze stoken maar af en toe. Nochtans zijn zij en de andere sluikstokers verantwoordelijk voor maar liefst 57% van de totale dioxine-uitstoot in Vlaanderen.
Ook het milieu komt in ademnood
Het afval wordt uiteindelijk toch verbrand, waarom mag het dan niet thuis gebeuren? Simpel: in de vergunde afvalverbrandingsinstallaties verloopt de verbranding optimaal en wordt de rook ook nog gezuiverd via een speciaal filtersysteem waardoor de uitstoot van schadelijke stoffen tot een minimum beperkt wordt. Ter vergelijking: de rook van één vuurtje kan tot 5.000 keer meer schadelijke stoffen bevatten dan de norm voor de verbrandingsinstallaties. Zo zorgen deze installaties voor slechts 0,1% van de totale dioxine-uitstoot. Sluikstoken is daarentegen verantwoordelijk voor maar liefst 57%. Laat het milieu dus niet stikken: stop het sluikstoken.
Sluikstokers zitten op de blaren
Sluikstoken is illegaal en wordt zwaar bestraft met GAS-boetes. Wie dus geen smak geld in rook wil zien opgaan, stopt het afval in de vuilbak of brengt het naar het containerpark.
Wat met jouw (plantaardig) afval?
Het verbranden van afval (ook groenafval) in openlucht is volgends de Vlaamse milieuwetgeving (Vlarem II) voor iedereen verboden. Dit verbod geldt niet alleen voor het verbranden van papier, plastic, piepschuim, autobanden en huishoudelijk afval maar ook van biomassa-afval zoals gft, hout- en snoeiafval. Wel zijn er enkele specifieke uitzonderingen. Met behoud van de toepassing van het Veldwetboek, het Bosdecreet en het decreet Natuurbehoud, is de verbranding in open lucht van welke stoffen ook verboden, behalve als het gaat om:
- het maken van vuur in open lucht in bos- en natuurgebieden, als beheermaatregel wanneer afvoer of verwerking ter plaatse van het biomassa-afval niet mogelijk is. Die activiteit mag pas plaatsvinden als de gemeentelijke overheid schriftelijke toestemming heeft gegeven of als die activiteit als beheermaatregel is opgenomen in een goedgekeurd beheerplan of vergund door het Agentschap voor Natuur en Bos zoals voorzien in het Bosdecreet en het decreet Natuurbehoud;
- de verbranding in open lucht van plantaardige afvalstoffen die afkomstig zijn van eigen bedrijfslandbouwkundige werkzaamheden, als afvoer of verwerking ter plaatse van het biomassa-afval niet mogelijk is;
- de verbranding in open lucht van plantaardige afvalstoffen die afkomstig zijn van het onderhoud van landschapselementen, als afvoer of verwerking ter plaatse van het biomassa-afval niet mogelijk is;
- de verbranding in open lucht van plantaardige afvalstoffen als dat vanuit fytosanitair oogpunt noodzakelijk is;
- het verbranden van droog onbehandeld hout bij het maken van een kampvuur;
- het verbranden van droog onbehandeld hout of een vaste fossiele brandstof in een sfeerverwarmer;
- het verbranden van dierlijk afval, in overeenstemming met de bepalingen, vermeld in artikel 6 van het besluit van de Vlaamse Regering van 21 juni 2013 betreffende dierlijke bijproducten en afgewerkte producten. Die activiteit mag pas plaatsvinden met schriftelijke toestemming van de toezichthouder;
- het verbranden van droog brandbaar materiaal, met uitzondering van afvalstoffen, droog onbehandeld hout en onversierde kerstbomen in het kader van folkloristische evenementen. Die activiteit mag pas plaatsvinden als de gemeentelijke overheid schriftelijke toestemming heeft gegeven en de activiteit op een afstand van meer dan 100 meter van bewoning plaatsvindt;
- de verbranding in open lucht, met uitzondering van afvalstoffen, in het kader van blusoefeningen, uitgevoerd door de brandweer of door de civiele bescherming.
In al deze gevallen (behalve bij het gebruik van sfeerverwarmers en barbecuetoestellen) moet in overeenstemming met het Veldwetboek en het Bosdecreet een afstand gerespecteerd worden van honderd meter tot huizen, heien, boomgaarden, hagen, graan, stro, mijten of plaatsen waar vlas te drogen is gelegd en een afstand van 25 meter tot bossen.
Ter verduidelijking:
- ‘bedrijfslandbouwkundige werkzaamheden’ zijn werkzaamheden die door professionele landbouwers worden uitgevoerd;
- onder ‘afvoer’ wordt verstaan het afvoeren van biomassa-afval met een oplegger of op andere wijze vanop het veld naar een nabijgelegen weg of stuk grond van waarop het transport kan doorgaan. Afvoer kan om verschillende redenen niet mogelijk zijn: het veld is te nat; door lokaal reliëf of hindernissen (bv. beken en hagen) is het niet mogelijk om de plaats te bereiken;
- onder ‘verwerking ter plaatse’ wordt verstaan het ter plaatse stockeren of het ter plaatse verhakselen;
- Een afwijking op het verbrandingsverbod indien dat ‘vanuit fytosanitair oogpunt’ noodzakelijk is, betekent dat de federale wetgever het verbranden van landbouw- en fruitgewassen kan verplichten.
Het is aan de bevoegde toezichthouder om te oordelen of aan deze voorwaarden is voldaan.
Daarom kan je dus beter je afval, dat gerecycleerd kan worden, binnen brengen in een recyclagepark. Ook de selectieve huis-aan-huisophaling verlost je van verschillende soorten afval. Meer info vind je op de website van ILvA.
Kampvuur of kerstboomverbranding...
Vergeet niet dat het verbranden van droog onbehandeld hout bij het maken van een open vuur (vb. een kampvuur) en het verbranden van onversierde kerstbomen in het kader van folkloristische evenementen slechts toegelaten is na schriftelijke toestemming van het lokaal bestuur. Dien daarom steeds tijdig een aanvraag in bij het college van burgemeester en schepenen via het online evenementenloket.
Opgepast voor bosbranden!
Tot slot wensen we te wijzen op de gevaren van het onbeheerd achterlaten van een open vuur en uiteraard op het verbranden in periodes van grote droogte. Respecteer de regels en gebruik jouw gezond verstand om het milieu te respecteren en jouw gezondheid en die van je medemensen te bewaken.
