Distels zijn stekelige planten met bloemen in hoofdjes, omgeven door puntige omwindselblaadjes. De kleur is meestal rood tot paars, soms lila of wit. De vruchtjes aan de top zijn voorzien van vruchtpluis.
Moeten distels bestreden worden?
Vroeger was iedereen verplicht om volgende de bloei, de zaadvorming en de uitzaaiing van volgende distels te bestrijden:
- Akkerdistel
- Speerdistel
- Kruldistel
- Kale Jonker
Het arrest van de Raad van State (Arrest nr. 237590 van 9 maart 2017) vernietigt het besluit van de gouverneur inzake distelbestrijding. De algemene verplichting om de bloei van deze 4 soorten te beletten, komt te vervallen wegens het gebrek aan decretale rechtsgrond voor artikel 43 van het KB van 19 november 1987. Het opleggen van algemene bestrijdingsmaatregelen aan derden om op hun terreinen distels te bestrijden is niet langer mogelijk.
Goed nabuurschap is een bijkomend argument om distels, netels en ander onkruid in jouw tuin te bestrijden. Als jouw tuin vol onkruid en netels staat, kunnen de zaden overwaaien en gaan woekeren in de tuinen in de buurt.
Verplichting landbouwers
De uitspraak van de Raad van State heeft echter geen betrekking op de verplichting van de landbouwers om akkerdistels te bestrijden op graslanden zoals opgelegd in het kader van de randvoorwaarden in het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Deze verplichting is niet gebaseerd op federale wetgeving, maar vindt zijn oorsprong in de Europese verordeningen die het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid bepalen.
Voor landbouwers betekent dit dat zij de overwoekering van grasland met akkerdistel moeten voorkomen door te vermijden dat akkerdistels in bloei, tot zaadvorming of uitzaaiing komen. Op graslanden mogen dus geen akkerdistelhaarden voorkomen. Een akkerdistelhaard is een aaneengesloten oppervlakte van minstens 10 m² met akkerdistels in bloei, in zaad of uitgezaaid.
Meer info is terug te vinden op de website van het Vlaams infocentrum land- en tuinbouw.
Hoe bestrijden?
Distel verkiezen een voedselrijke groeiplaats. Bij een te lang gebruik van houtsnippers tussen de beplanting, steken distels vaak de kop op. Ook op plaatsen waar groenafval wordt ‘gesluikstort’ vormen distels één van de grote problemen. Dit vermijden is een goede manier om distels te voorkomen.
Distels maai je best kort voor de bloei als de bloemkoppen nog gesloten zijn (eind juni – begin juli). Te vroeg maaien heeft geen zin zijn want dan vormt de plant nog een tweede keer bloemknoppen (augustus – september). Bovendien zijn de planten het zwakst voor en tijdens de bloei. Op dat moment zijn er weinig voedselreserves opgeslagen in de wortels.
In augustus maai je het best nog een tweede maal en dan nog een keertje voor de winter. Dit intensieve maaibeheer is nodig om distels volledig weg te werken. Maai je te weinig, dan haal je de bloeiwijze wel weg, maar wordt de plant geprikkeld om zich via uitlopers uit te breiden. Uitsteken van rozetten is hier het meest aangewezen. Er snel bijzijn is de boodschap, anders is het onbegonnen werk.
Waarom is een totale distelbestrijding slecht voor de natuur?
(BRON: Natuurpunt.be) Met hun groot nectaraanbod zijn distels trekpleisters voor heel wat vlinders, bijen, kevers, hommels en zweefvliegen. Vogels worden voornamelijk aangetrokken door de voedzame zaden. Bovendien vormen distels voor heel wat insecten de waardplant: dat betekent dat ze noodzakelijk zijn voor hun voortplanting. Vooral nu de velden en akkers steeds armer zijn aan wilde en bloeiende planten, vormen distels in natuurgebieden een belangrijke bron van nectar in ons landschap. Uit een Britse studie blijkt dat kale jonker (een van de 4 te bestrijden distelsoorten) samen met witte klaver en struikheide instaat voor 50 % van het nectaraanbod.
Een systematische bestrijding van akkerdistel, kruldistel, kale jonker en speerdistel zou daarnaast ook ongewenste neveneffecten opleveren: in de praktijk worden vaak ook andere distelsoorten of planten die er enigszins op lijken (knoopkruid en zaagblad) bestreden. Zaagblad staat in Vlaanderen op de Rode lijst van bedreigde planten. Daarnaast wordt bij de bestrijding van distels vaak gebruik gemaakt van schadelijke, chemische bestrijdingsmiddelen die haaks staan op onze plicht om zorg te dragen voor de natuur. In dit rapport uit 1997 kwam het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) tot dezelfde conclusie.
